Dự án Hợp tác Đổi mới Giáo dục Đại học do USAID tài trợ (Dự án) đã phối hợp cùng Viện Đảm bảo Chất lượng Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội (Viện ĐBCLGD-ĐHQGHN) xây dựng bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng học phần trực tuyến đầu tiên tại Vietnam. Nỗ lực này đánh dấu một bước ngoặt lớn trong giáo dục trực tuyến của Việt Nam khi hình thức học trực tuyến trong những năm gần đây ngày càng trở nên phổ biến, từ đó nhấn mạnh sự cần thiết có bộ tiêu chuẩn nhằm đảm bảo chất lượng của các học phần trực tuyến tại cơ sở giáo dục đại học.

Trong bối cảnh ngày càng nhiều trường đại học áp dụng hình thức học trực tuyến và học kết hợp, việc đảm bảo chất lượng và hiệu quả của các học phần trực tuyến đã trở thành ưu tiên hàng đầu của các đơn vị đảm bảo chất lượng bên trong tại các cơ sở giáo dục đại học. Trước đây, do không có bộ tiêu chuẩn cùng quy trình đánh giá chất lượng học phần trực tuyến, cơ sở giáo dục đại học gặp nhiều khó khăn trong việc đo lường và cải thiện chất lượng của các khóa học này một cách nhất quán. Với sự hỗ trợ kỹ thuật từ Dự án, Viện ĐBCLGD-ĐHQGHN đã giải quyết vướng mắc này thông qua việc xây dựng Bộ tiêu chuẩn và quy trình đánh giá chất lượng học phần trực tuyến, kèm theo hướng dẫn đánh giá cùng công cụ khảo sát để thu thập phản hồi từ cả sinh viên và giảng viên nhằm liên tục cải tiến chất lượng của các học phần trực tuyến được xây dựng. Việc phát triển bộ tiêu chuẩn toàn diện này đã giúp Viện ĐBCLGD-ĐHQGHN thiết lập một tiêu chuẩn mới cho giáo dục trực tuyến tại Việt Nam, giúp các trường đại học phục vụ sinh viên tốt hơn và duy trì chất lượng học thuật cao trong môi trường học tập trực tuyến.

Quá trình phát triển Bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng của học phần trực tuyến kéo dài năm tháng với sự hợp tác chặt chẽ từ Viện ĐBCLGD-ĐHQGHN cùng chuyên gia của Dự án. Tổ công tác là các cán bộ chủ chốt của Viện ĐBCLGD-ĐHQGHN đã tham gia các buổi hỗ trợ kỹ thuật trực tuyến, hội thảo, tập huấn và các phiên họp trực tiếp để phát triển Bộ tiêu chuẩn toàn diện với 7 tiêu chuẩn, 30 tiêu chí và 93 chỉ số, kết hợp các hướng dẫn và công cụ khảo sát thông qua các bước thực hiện chi tiết như sau.

Hội thảo trực tuyến giới thiệu các bộ tiêu chuẩn trên thế giới

Quá trình bắt đầu với một hội thảo trực tuyến vào tháng 2 năm 2024 với sự tham gia của 53 trưởng/phó khoa, giảng viên, cán bộ phòng đảm bảo chất lượng bên trong của chín trường đại học thành viên thuộc ĐHQGHN. Hội thảo nhằm cung cấp cho người tham dự những hiểu biết về các tiêu chuẩn quốc tế cho giáo dục, giảng dạy, chương trình và khóa học trực tuyến. Chuyên gia của Dự án đã giới thiệu các khung tiêu chuẩn toàn cầu và trao đổi về cách điều chỉnh các tiêu chuẩn này để phù hợp với bối cảnh giáo dục đại học đặc thù của Việt Nam. Buổi hội thảo này đã cung cấp những hiểu biết quý báu cho việc phát triển một khung đánh giá phù hợp với ĐHQGHN, đặt nền tảng cho những bước tiếp theo.

Dự thảo đầu tiên và góp ý phản hồi

Sau hội thảo, nhóm cán bộ chủ chốt từ Viện ĐBCLGD-ĐHQGHN đã soạn thảo phiên bản đầu tiên của Bộ tiêu chuẩn đánh giá khóa học trực tuyến dựa trên các ý kiến trao đổi, thảo luận từ phiên Hội thảo trực tuyến. Chuyên gia từ Dự án đã đóng vai trò quan trọng trong việc rà soát bản thảo và đưa ra các ý kiến phản hồi đối với bản thảo này thông qua một loạt các phiên hỗ trợ kỹ thuật trực tuyến.

Online coaching session to provide feedback on the draft developed by INFEQA by the Project expert

Khóa tập huấn và phiên hỗ trợ kỹ thuật trực tiếp

Để đảm bảo rằng các tiêu chuẩn có tính thực tiễn và phù hợp với hệ thống của ĐHQGHN, một khóa tập huấn trực tiếp về cách sử dụng Bộ tiêu chuẩn đã được tổ chức trong tháng 5 năm 2024. Thông qua lớp tập huấn, 54 thầy/cô từ phòng đảm bảo chất lượng, trưởng/phó khoa, và giảng viên từ 09 trường đại học thành viên đã thực hành áp dụng Bộ tiêu chuẩn để đánh giá học phần “Nhà nước và Pháp luật Đại cương” hiện có của ĐHQGHN. Khóa tập huấn đã giúp các học viên đưa ra những phản hồi sâu sắc và quan trọng về bộ Tiêu chuẩn, từ đó giúp tổ công tác của Viện ĐBCLGD-ĐHQGHN định hình các điều chỉnh trong bản dự thảo tiêu chuẩn thứ hai.

In-person training to define standard for Online course evaluation in Vietnam context

Tiếp tục điều chỉnh để hoàn thiện

Dựa trên phản hồi từ thầy/cô trong khóa Tập huấn, tổ công tác của Viện ĐBCLGD-ĐHQGHN trao đổi với chuyên gia của Dự án để xem xét và đưa ý kiến đóng góp mang tính xây dựng cho bản dự thảo thứ hai của Bộ tiêu chuẩn và bắt đầu xây dựng quy trình đánh giá khóa học phần trực tuyến. Quá trình hợp tác này rất quan trọng để đảm bảo rằng các tiêu chuẩn chặt chẽ và phù hợp với nhu cầu đặc thù của hệ thống giáo dục đại học Việt Nam.

Bước cuối hoàn thiện

Để tiếp tục hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy trình đánh giá học phần trực tuyến, chuyên gia của Dự án đã tổ chức các buổi hỗ trợ kỹ thuật tuyến vào ngày 25 tháng 6 và ngày 27 tháng 9 cùng tổ công tác, tập trung vào việc chỉnh sửa phiên bản thứ ba và thứ tư của Bộ tiêu chuẩn. Ngoài ra, chuyên gia của Dự án cũng đưa phản hồi về quy trình cũng như ba công cụ khảo sát nhằm thu thập ý kiến sinh viên về các khóa học trực tuyến. Qua nhiều vòng tham vấn và phản hồi từ chuyên gia của Dự án, tổ công tác của Viện ĐBCLGD-ĐHQGHN đã hoàn thiện việc thiết kế bộ tiêu chuẩn toàn diện với hướng dẫn rõ ràng và công cụ khảo sát để đánh giá chất lượng các khóa học trực tuyến.

Hoàn thành và các bước tiếp theo

Sau năm tháng nỗ lực với sự hỗ trợ kỹ thuật từ Dự án, Viện ĐBCLGD-ĐHQGHN đã hoàn thành công việc phát triển bộ tiêu chuẩn, hướng dẫn, và công cụ khảo sát để đánh giá các học phần trực tuyến. Đây là Bộ tiêu chuẩn đánh giá học phần trực tuyến đầu tiên tại Việt Nam, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trực tuyến, đảm bảo rằng các trường thành viên của Đại học Quốc gia Hà Nội có thể cung cấp trải nghiệm học tập trực tuyến hiện đại, chất lượng cao.

“Các tiêu chuẩn này sẽ được sử dụng để đánh giá tất cả các khóa học trực tuyến tại Đại học Quốc gia Hà Nội và có khả năng hỗ trợ các trường đại học khác ở Việt Nam trong việc rà soát và đánh giá các khóa học trực tuyến của họ” – PGS.TS Nghiêm Xuân Huy, Giám đốc Viện ĐBCLGD-ĐHQGHN chia sẻ về kế hoạch thực hiện áp dụng Bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng học phần trực tuyến.